دانشمندان اسلامی
ابوزيد احمد بن سهل بلخى: در سال 235ق (849م) در روستاى شامستيان از روستاهاى شهر غربنكى بلخ ديده به جهان گشود.
وى در زادگاهش دانش‌آموزى را شروع نمود و از پدرش كه معلم كودكان بود، بعضى از مقدمات علوم را فراگرفت. وى پس از مدتى به بلخ رفت و در آن شهر از محضر اساتيد به كسب علم و دانش پرداخت.
بعد از آن در حالى كه هنوز در سن جوانى بود و به انديشه كسب علم و دانش، راهى عراق شد. وى چنان به علم‌آموزى علاقه داشت كه مسير بلخ به سوى عراق را پياده طى نمود. وى مدت هشت سال در عراق ماند و از اساتيد آنجا خصوصاً كندى فيلسوف بزرگ عرب استفاده‌هاى علمى نمود.
رشته: جغرافیدان، ریاضیدان،طبابت و روانشناسی، علاوه بر این ها در رشته الاهیات(شرعیات) نیز سر و کار داشت.
تألیفات: بالغ بر شصت تأليف به او نسبت داده شده كه به نمونه‌اى از آن‌ها اشاره مى‌شود:
- ما يصح من احكام النجوم.
- فى انشاء علوم الفلسفه.
- الاسماء و الكنى و الالقاب.
- ما غاب من غريب القرآن.
- تفسير صور کتاب السماء و العالم تأليف ابوجعفر خازن.
- مصالح الابدان و الانفس.
- اجوبة ابى على بن ابى بكر بن المظفر.
- ان سورة الحمد تنوب عن جميع القرآن.
- بيان وجوه الحكمة فى الاوام و النواهى الشرعيه.
- تفسير الفاتحة والحروف المقطعه فى اوائل السور.
- نثارات من كلام ابى زيد.
- فضائل مكه على سائر البقاع.
البته اين نكته قابل توجه است كه از ميان انبوه کتاب‌هايى كه به وى نسبت داده شده، تنها دو کتاب از آن‌ها به دست ما رسيده است يكى کتاب تفسير صور کتاب السماء و العالم معروف به صور الاقاليم و ديگرى کتاب مصالح الابدان و الانفس.
وى پس از هشتاد و هشت سال زندگى، سرانجام در سال 322ق درگذشت. البته بعضى ها وفات او را 340ق دانسته‌اند. ولى به نظر مى‌رسد اين دسته ابوزيد بلخى را با فقيه حنفى احمد بن سهل بلخى خلط كرده‌اند.
